Struktura proteina

Struktura proteina obuhvata svojstva rasporeda u prostoru molekula proteina koja proističu iz njihove aminokiselinske sekvence, fizičkih uvjeta u njihovoj okolini i prisustva jednostavnih ili složenih spojeva koji ih stabiliziraju i dovode do specifičnog presavijanja.^[1]

Proteini su važna klasa bioloških makromolekula u svim biološkim organizmima, a čine ih elementi kao što su ugljik, vodik, dušik, kisik i sumpor. Svi proteini su polimerni lanci aminokiselina. Takvi polimeri, koji se nazivaju i peptidi, koji mogu sadržavati specifični broj i raspored kombinacije 20 različitih L-α-aminokiselina, opće formule RHC(NH₂)COOH, čije se bočne funkcijske grupe (R) često nazivaju aminokiselinskim ostacima. Za lance ispod 40 ostataka, umesto naziva protein, upotreblava i se termin polipeptid. Za obavljanje njihove biološke funkcije, novonastali proteini se savijaju u jednu, ili više, specifičnih prostornih konformacija, u zavisnosti od broja nekovalentnih interakcija kao što su vodikova veza, ionske interakcije i Van der Valsove sile.^[2] Da bi se spoznala funkcija proteina na molekulskoj razini, često je potrebno utvrditi njihovu trodimenzijsku strukturu. To je tema naučnog polja zvanog strukturna biologija, koja za utvrđivanje strukture proteina koristi tehnike kao što su rendgenska kristalografija ili NMR sprektroskopija.

Za obavljanje određenje biohemijske funkcije, neophodan je određeni broj ostataka, aoko 40-50 ostataka je pretpostavljena donja granica veličine djelotvornog domena. Veličina proteina kreće se od pomenute donje granice pa do nekoliko hiljada ostataka, u višefunkcijskim ili strukturnim proteinima. Ipak, sadašnja procjena za prosečnu dužinu proteina je oko 300 ostataka. Od proteinskih podjedinica, može se formirati veliki broj cjelina, npr. više hiljada molekula aktina, koji čine aktinska vlakna.

1. ^ H. Stephen Stoker (1. 1. 2015). Organic and Biological Chemistry. Cengage Learning. str. 371. ISBN 978-1-305-68645-8.
2. ^ Brocchieri L, Karlin S (10. 6. 2005). "Protein length in eukaryotic and prokaryotic proteomes". Nucleic Acids Research. 33 (10): 3390–3400. doi:10.1093/nar/gki615. PMC 1150220. PMID 15951512.